Özet:
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Azerbaycan Cumhuriyeti sınırları içinde özerk bir devlettir. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin zengin tarihi vardır. Nahçıvan Özerk Cumhuriyetinde çok sayıda arkeolojik yerleşimler bulunmaktadır. Onlardan bir grubu Son Tunç çağına aittir. Son Tunç çağı yerleşimlerinden bulunan arkeolojik bulgular eski çağ tarihimizin, maddi ve manevi kültürümüzün öğrenilmesi bilimsel açıdan önemlidir. Onların incelenmesi sırasında önemli bilimsel sonuçlar elde ede biliriz. Bu tür arkeolojik bulgulardan bir grup Son Tunç Çağına ait kil mühürlerdir. Onların özellikleri ve yayılma alanı hakkında sistematik biçimde araştırma yapılmadığından konu tarafımızdan incelenmiştir. Çalışma alan araştırması, kütüphane incelemeleri ve Milli Azerbaycan Tarihi Müzesinde bulunan arkeolojik bulgular vasıtasıyla yürütülmektedir.Çalışmada Nahçıvan`ın Erken Tunç çağı yerleşimlerinden bulunan kilden yapılan minyatür seramikler sistematize edilmiş, onların biçimi, özelliği, kullanımı, yayılım alanı vb. incelenmiştir. Araştırma sırasında bu arkeolojik bulguların tesadüfen yapılmadığı, onların mantıksal anlamının olduğu belirlenmişdir. Dünyanın tüm bölgeleri gibi Nahçıvan`da da M.Ö II-I binyıllarda mühürler toplu olarak geliştirilmemiş, siparişe göre farklı biçimlerde yapılmıştır. Bu arkeolojik bulgular MÖ II binyıllarda Nahçıvan`da sınıflı toplumun, devletin oluşumunu kanıtlayan arkeolojik bulgulardandır. Onlardan güvenliği sağlamak, kimlik bilgilerini belirlemek için kulanmışlar. Mühürlerin üzerine çekilmiş resimler insanların dini-ideolojik görüşleri ile bağlılık oluşturuyor. Onların biçiminde ve desenlerinde yerel özellikle yanı sıra diğer kültürlerle benzerliğin olması farklı-bölge insanlarının dini-ideolojik görüşlerinde benzerliğin olduğunu, kültürlerarası ilişkileri kanıtlamaktadır.

Abstract:
Nakhchivan Autonomous Republic is an autonomous state within the borders of the Republic of Azerbaijan. Nakhchivan Autonomous Republic has a rich history. There are numerous archaeological settlements in the Nakhchivan Autonomous Republic. A group of them belong to the Late Bronze Age. Archaeological findings from the Late Bronze Age settlements are of scientific importance in learning our ancient history, material and spiritual culture. We can obtain important scientific results during their study. A group of such archaeological finds are clay seals from the Late Bronze Age. Since there has been no systematic research on their properties and spreading, the subject has been examined by us. The field research is carried out through the investigations in library and archaeological findings found in the National History Museum of Azerbaijan. In the study, miniature versions of ceramic vessels made in clay found from Early Bronze Age settlements of Nakhchivan were systematized, their forms, properties, use, spreading areas, etc. have been investigated. During the research, it was determined that these archaeological findings were not made by chance, but that they had a logical meaning. Like all regions of the world, in Nakhchivan, the seals were not developed collectively during the II-I millennium BC and were made in different forms according to the order. These archaeological findings are one of the archaeological findings proving the formation of class society and state in Nakhchivan in the II millennium BC. They used them to provide the security and identify the identity. The drawnings on the seals are connected with the religious-ideological views of the people. The similarity with local cultures as well as other cultures in their form and patterns proves that there is a similarity in the religious-ideological views of different-regional people and intercultural relations.

Anahtar Kelimeler: Nahçıvan, Son Tunç Çağı, kil, mühür, Azerbaycan

Keywords: Nahçıvan, Son Tunç Çağı, kil, mühür, Azerbaycan

Makale dosyasını indir